Vượt qua 2 ứng viên nặng ký là Kevin de Bruyne và Harry Kane, Mohamed Salah xuất sắc đoạt danh hiệu cầu thủ hay nhất năm do Hiệp hội cầu thủ chuyên nghiệp Anh (PFA) bình chọn. Tại quê nhà, chẳng cần một cuộc bình bầu chính thức, Salah từ lâu đã trở thành nguồn cảm hứng bất tận của thanh niên Ai Cập.
Cứ mỗi khoảnh khắc Mohamed Salah ghi bàn, trên đường phố lại bùng nổ những tràng pháo tay giòn giã cùng tiếng hò hét tung hô đầy phấn khích. Ngạc nhiên thay, cảnh tượng này không phải xuất hiện ngoài sân Anfield hay tại thành phố Liverpool. Đó là cuộc sống ở vùng đô thị Cairo nói riêng và nhân rộng ra khắp Ai Cập, nơi mà giây phút hoan hỉ sôi động đó đã diễn ra ít nhất 41 lần trong mùa giải năm nay.
Dù liên tục thống trị tại AFCON từ những năm 2000 nhưng Ai Cập chưa bao giờ sản sinh ra một cầu thủ hàng đầu gây phấn khích đến như vậy ở một trong những giải VĐQG lớn nhất châu Âu. Mido từng tiệm cận điều này và một trường hợp nữa đang nổi là Mohamed El Neny ở Arsenal, thế nhưng Salah là cầu thủ đầu tiên thực sự bứt lên được. Anh thậm chí còn được ngưỡng mộ hơn những gì anh làm được, khả năng của anh là đủ để giành giải thưởng cầu thủ xuất sắc nhất tuần của Champions League dù chỉ có một pha lập công trong khi những Ronaldo, Cavani và ngay cả John Stones còn ghi nhiều bàn hơn.
Tầm quan trọng của Salah với người Ai Cập lớn đến nỗi anh không cần phải thể hiện hết khả năng của mình cũng chiếm được phiếu bầu của tất cả mọi người. Sự sùng bái dành cho anh không chỉ gói gọn ở những màn trình diễn trên sân cỏ. Salah trong tư tưởng còn quan trọng hơn Salah với tư cách một con người.
Bóng đá Ai Cập ngày càng có nhiều vấn đề. Kể từ sau sự kiện Mùa xuân Ả Rập năm 2011 dẫn đến sự sụp đổ của Hosni Mubarak sau 20 năm làm Tổng thống ở đất nước này, sự chia rẽ về các hệ tư tưởng ngày càng sâu sắc, tình trạng bất ổn ngày một tăng lên. Điều này lan sang cả bóng đá, một vết nhơ đã xảy ra ở sân vận động Port Said. Cuộc ẩu đả giữa các nhóm ultra của Al-Masry SC và Al-Ahly SC khiến giải vô địch quốc gia Ai Cập phải xóa sổ trong vòng 2 năm kể từ 1/2/2012.
Ultra của Al-Ahly là một phần của nhóm tổ chức chống lại chế độ quân sự đã thay thế Mubarak và những báo cáo của chính phủ cho thấy việc đàn áp những người bất đồng chính kiến ngày càng gia tăng. Sự hiện diện của cảnh sát và an ninh mật khiến hơn 70 người chết, hơn 70 người bị bắt và số người bị thương không thể đếm nổi. Những ngọn lửa bùng phát và máu loang lổ khắp trên đường phố trong một đêm Cairo kinh hoàng. Thế nhưng, thảm họa này có lẽ càng làm nổi bật tầm quan trọng của Salah cũng như việc anh rời El Mokawloon SC và tới FC Basel.
Salah ra mắt trong màu áo El Mokawloon năm 18 tuổi và nhanh chóng trở thành một gương mặt không thể thiếu của đội bóng thủ đô Cairo. FC Basel liên tục quan sát và giữ sự chú ý dành cho anh. Không muốn tài năng người Ai Cập bị bỏ phí khi giải vô địch quốc gia của nước này bị hủy bỏ vào cuối mùa giải 2011/2012, Basel đã hành động bằng cách tổ chức một trận giao hữu với đội U23 Ai Cập. Salah vào sân từ ghế dự bị, ghi bàn trong chiến thắng 4-3 và sau đó chuyển tới Thụy Sĩ. Như vậy là viên than hồng sáng nhất của bóng đá Ai Cập đã được đốt cháy ngay trong thời khắc tăm tối nhất.
Tham nhũng và biến động chính trị trong những năm này khiến ở khắp mọi nơi, Ai Cập thiếu những con người có thể vượt qua được vấn đề ly giáo và chia rẽ bè phái làm xói mòn đất nước, xói mòn của cải quốc gia. Thế nên một cách rất tự nhiên, đúng như khái niệm của nó, những người anh hùng dân tộc phải trở nên lớn lao hơn con người thực sự của họ, giống như việc Salah giành giải thưởng Cầu thủ xuất sắc nhất tuần của Champions League vậy. Quả thực là như thế, với sự tôn sùng của cả đất nước dành cho anh, Salah trở thành biểu tượng cho sự đoàn kết ở Ai Cập. Anh chưa bao giờ chơi cho hai đội bóng lớn nhất trong nước – El-Ahly SC và Zamalek SC – nên không làm mất lòng bất cứ người hâm mộ nào của hai đội bóng này. Trong khi đó thời điểm thi đấu cho Fiorentina, Salah đã từng có hành động tưởng nhớ tới 74 người đã chết của Port Said với một chiếc áo có in số.
Một hiện tượng kỳ lạ nhưng phổ biến hiện nay là sự bất ổn chính trị thường là môi trường để những người anh hùng không chính thống xuất hiện. Họ gián tiếp ảnh hưởng tới cuộc sống của mọi người, họ là những người nổi tiếng, cầu thủ bóng đá, đột nhiên được trao gửi niềm tin rằng họ không giống như người bình thường. Ví dụ như những phát biểu của Didier Drogba vào năm 2005, sau khi kéo Bờ Biển Ngà tới VCK World Cup, đã trở thành một lời kêu gọi kết thúc cuộc nội chiến đã tàn phá đất nước trong vòng 5 năm. Những gì mà Drogba nói ra được lắng nghe nhiều hơn việc các chính trị gia tham nhũng thể hiện trách nhiệm của họ.
Tuy nhiên, bản chất của sự tôn sùng mà người Ai Cập dành cho Mohamed Salah rất khác. Nó gần giống như những gì mà những người mơ mộng về thứ bóng đá giải trí vẽ ra. Bóng đá khởi nguồn cho chiến tranh, giống như cuộc “Chiến tranh bóng đá” giữa El Salvador và Honduras hay như trong Thế chiến thứ nhất. Salah sẽ không kết thúc hay khởi nguồn chiến tranh, nhưng anh có thể ngăn cản các hậu vệ, anh có thể bắt đầu một đợt phản công với sức bền của một cuộn dây Tesla, anh có thể ngăn chặn sự quá khích của các cổ động viên bằng cách nói chuyện với họ, anh có thể khiến người ta khóc, hát vang tên anh và đôi khi thế là đủ để ngăn cản những sự chia rẽ ở đất nước Ai Cập.
Anh ít khi nói về tình hình chính trị ở nước mình và để đôi chân trái phù thủy mê hoặc những mảnh vỡ trong xã hội Ai Cập, từ những cồn cát ở sa mạc Sahara cho tới đống đổ nát tại ngọn hải đăng Alexandria. Anh nhắc nhở chúng ta về sức mạnh chính trị ngầm của những gương mặt giải trí, về vai trò văn hóa của những cú cắt vào bên trong từ cánh phải và đưa bóng vòng qua cánh tay thủ môn rồi bay vào lưới.
“Salah là hình mẫu lý tưởng đối với những người trẻ. Điều tuyệt vời nhất chính là anh ấy khởi điểm từ hoàn cảnh khó khăn nhưng đã phấn đấu không ngừng nghỉ để có được thành công của hiện tại,” Islam Helmy, một anh chàng sinh viên 20 tuổi cho biết. “Salah sinh ra từ một ngôi làng nhỏ, và tôi cũng vậy. Tôi rất hâm mộ anh ấy, tôi đã cắt tóc và để râu bắt chước thần tượng của mình.”
“Một trong những khoảnh khắc hạnh phúc nhất trong đời tôi, đó là được xem Salah ghi bàn trên chấm penalty tại Congo (giúp Ai Cập tiến vào vòng chung kết World Cup). Tôi khi ấy đang đứng trên khán đài ngay sau cột gôn, đó thực sự là khoảnh khắc ăn mừng hỗn loạn và cuồng nhiệt.”
Đối với người Ai Cập, Salah không chỉ dừng lại là một mẫu cầu thủ tài năng mang đẳng cấp thế giới. Anh còn là biểu tượng chất chứa rất nhiều hi vọng của một thế hệ đang chữa lành vết thương sau bao bất ổn xã hội. Để có được những vinh quang của ngày hôm nay, tiền đạo của The Kop đã phải trải qua một cuộc hành trình đầy ắp gian nan.
“Chúng tôi coi Salah như một hình mẫu thành công, điều mà người dân Ai Cập không thể làm được tại đất nước mình. Chúng tôi đã trải qua một khoảng thời gian đầy khó khăn sau cuộc cách mạng với cảm giác thất bại nặng nề. Thế nhưng Salah đã chứng minh cho chúng tôi thấy thành công vẫn có thể đến dù muôn vàn khó khăn thử thách. Không ai trước đó có thể làm được điều kỳ này”, Mohamed Mokhtar, một công dân Ai Cập 34 tuổi kể lại.
Trên đường phố Cairo, sẽ không khó để nhìn thấy trẻ em khoác trên mình màu áo đỏ đặc trưng của Liverpool. Đội bóng vùng Merseyside cũng ghi nhận lượng truy cập vào trang chủ CLB gia tăng đáng kể từ khu vực Ai Cập, cùng với hơn 500.000 lượt hâm mộ Facebook kể từ khi Salah chính thức ra mắt hồi tháng 7/2017.
Salah có lẽ sẽ không bao giờ được thừa nhận như một lực lượng chính trị nào đó – anh sẽ không phải là Drogba – nhưng làm thế nào mà anh có thể chống lại một cuộc chiến tranh đã chia rẽ đất nước mình? Với sự hỗn loạn của đời sống chính trị Ai Cập cũng như khi khả năng của Mohamed Salah đã sa sút thì vai trò xã hội của cầu thủ này vẫn sẽ tiếp tục tăng lên, vai trò của một đại diện giải trí phi chính trị trong một thế giới đậm mùi chính trị. Đã từ lâu, khi mà những con phố ở Cairo không bị đánh bom thì cũng trôi đi trong cái tĩnh lặng của sự sợ hãi, con mãnh hổ mang tên Salah vẫn lao lên và ngoặt bóng ở khu vực 16m50. Miễn là họ phải dừng lại trước mỗi cũ chạm bóng của anh thì anh sẽ vẫn là một biểu tượng “không chính thống” của người Ai Cập trong tương lai.